Tradycyjnie mozzarella ma różne kształty: kulki, małe kęski lub warkocz. Powstają z plastycznej masy serowej, którą podgrzewa się, ugniata i rozciąga, aż do uzyskania charakterystycznej “nitkowatej” konsystencji. Potem następuje cięcie i nadanie właściwej formy. Od tej właśnie czynności pochodzi nazwa sera. Bo po włosku “mozzare” znaczy “ciąć”.
Najstarszy dokument, w którym pojawia się nazwa “mozzarella”, pochodzi z XVI wieku i został napisany przez papieskiego kucharza Pietro Andrea Mattioli. Pisano, że był przygotowywany według “dawnej receptury”, stąd można przypuszczać, że już wtedy miał długą tradycję.
Tradycyjna mozzarella wytwarzana była na południu Włoch w regionie Kampania. Do jej produkcji używano wyłącznie mleka bawolic rasy śródziemnomorskiej. Ich mleko, w porównaniu z krowim, zawiera dwa razy więcej białka i tłuszczów. W latach 40. ubiegłego wieku na północy zaczęto wytwarzać mozzarellę z mleka krowiego.
Obecnie mozzarellę najczęściej robi się z mleka krowiego lub mieszanki krowiego z bawolim. Mozzarella wytwarzana z mleka od krowy dla odróżnienia nazywana była „fior di latte”. Współcześnie niektóre zakłady mleczarskie czy producenci pizzy nadal używają tej dawnej nazwy.
Mozzarella jest jednym z najbardziej znanych w świecie serów. Znana jest nie tylko w Europie, ale również w najbardziej odległych zakątkach świata, takich jak Nowa Zelandia czy Korea Południowa. Co ciekawe Włosi są dopiero na trzecim miejscu w światowym rankingu miłośników mozzarelli. Najwięcej jedzą jej Amerykanie.